نگاه کاریکاتوری به دوران پهلوی مخاطب تاریخ را پس می‌زند
تاریخ انتشار: ۲۷ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۱۲۲۳۴۶
خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب _ فاطمه میرزاجعفری: «تونل سوم؛ بازنمایی مبارزات نیروهای انقلاب در سال ۱۳۵۷ با رژیم شاه» نوشته فاطمه الیاسی، یک رمان نوجوان با درون مایه بلوغ شخصیت و پر از خرده ماجراست و نویسنده‌اش تلاش دارد به مقابله با تحریف تاریخ پهلوی بپردازد و نشان دهد این رژیم چگونه سعی در بدنام کردن نیروهای مبارز انقلاب داشته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
این رمان جزو آثار راه‌یافته به مرحله نهایی جشنواره داستان انقلاب و برگزیده بخش نوجوان جشنواره شهید اندرزگو نیز بوده است.
«تونل سوم» به تازگی توسط انتشارات شهید کاظمی به چاپ دوم رسیده است به همین بهانه گفتگویی با نویسنده جوان این کتاب داشته‌ایم.
مشروح این گفتگو را در ادامه می‌خوانید:
* نحوه آشنایی شما با سوژه کتاب به چه شکل بوده است؟
من ساکن شهر همدان هستم و سوژه من یعنی شخصیت اصلی داستان (وحید) یک شخصیت واقعی است که اصالتاً کرمانشاهی است وخب از آنجایی که این شخصیت واقعی استاد دانشگاه من بودند، بسیاری از خاطراتشان را بیان می‌کردند که برای من بسیار جذاب و شنیدنی بود و به همین دلیل تصمیم گرفتم مصاحبه‌هایی را داشته باشم و از خاطراتشان در کتاب استفاده کنم.
* دغدغه اصلی شما برای نگارش کتاب چه بود؟
به نظر من اختلافات و فاصله زیادی بین نسل جوان و نسلی که انقلاب را رقم زدند وجود دارد و این شکافی که بین نسل‌ها به و جود آمده است می‌تواند آزاردهنده باشد و حتی ابعاد زندگی اجتماعی افراد را تحت تأثیر خود قرار دهد؛ گاهی اوقات نیز ممکن است زندگی فردی شخص را هم تحت تأثیر قرار دهد برای مثال ممکن است نوجوان و جوان امروزی ما دائم این سوال را بپرسد که چرا انقلاب را رقم زدند. به نظر من این شکاف نسل‌ها باید از میان برداشته شود و تصور کردم اگر نوجوان و جوان ما بداند که چرا مردم در آن زمان تصمیم به انقلاب گرفتند و چه عاملی باعث شد مردم حکومت را تغییر دهند شاید کمی به آنها کمک کنم.
* از آنجایی که مخاطب اصلی کتاب شما نوجوانان هستند و ما در این سال‌های اخیر شاهد وقایع اجتماعی زیادی بودیم که روی این نسل سرمایه گذاری می‌کردند چرا شما به جای پرداخت به موضوعات روز به وقایع سال‌های ۵۷ پرداختید.
نگارش این کتاب مربوط به سال ۹۷ تا ۹۸ بود که اصلاً این مسائل به این شدت نبود اما باید توجه کرد که افرادی که در حال حاضر اعتراض دارند به اصل مسئله انقلاب اعتراض دارند و به نظرم اگر بخواهیم جواب این سوالات را بدهیم باید ریشه این کار را توضیح دهیم و بگوییم چرا انقلاب شد و اساساً چرا مردم خواستار ورود حاکم اسلامی و در دست گیری امور توسط او بودند.
به نظر من اختلافات و فاصله زیادی بین نسل جوان و نسلی که انقلاب را رقم زدند وجود دارد و این شکافی که بین نسل‌ها به و جود آمده است می‌تواند آزاردهنده باشد و حتی ابعاد زندگی اجتماعی افراد را تحت تأثیر خود قرار دهد؛ گاهی اوقات نیز ممکن است زندگی فردی شخص را هم تحت تأثیر قرار دهد
* تا چه اندازه به این سوالات در کتاب پاسخ دادید؟
کاری که من نوشتم داستانی است و سعی کردم در قالب ماجراهایی که پیش می‌آید، موانع و واکنش شخصیت‌ها به این سوالات پاسخ داده باشم و نوجوانان بعد از مطالعه کتاب پاسخ سوالات ذهنی خود را پیدا کند.
* برای روایت درست آن سال‌ها اسناد و مدارک دیگری هم در اختیار داشتید یا خیر؟
من مطالعات بسیار زیادی را داشتم و شاید بیش از دو سوم زمان نگارش کتاب را به تحقیقات اختصاص دادم علاوه بر این منابع شفاهی بسیاری داشتم که با آنها مصاحبه‌های متفاوتی را در خصوص آن سال‌ها انجام دادم. بسیاری از اسناد کتبی و کتاب‌های بسیاری هم بودند که با مراجعه به آنها می‌توان دریافت که در سال‌های ۵۰ چه اتفاقاتی رخ داده است و از آنجایی که احتمال تحریف تاریخ آن زمان کم است و ما می‌توانیم با اعتماد بیشتری به آنها رجوع کنیم.
* شما خودتان متولد چه سالی هستید و آن سال‌ها را از نزدیک لمس کرده‌اید؟
خیر؛ من متولد دهه هفتاد هستم.
* پس طبیعتاً نگارش چنین رمانی با این سوژه برای تان سخت بوده است؟
سختی کار آنجایی بود که من می‌خواستم توصیف فضاها را داشته باشم؛ چراکه دیدن چهره شهر کرمانشاه در سال ۵۷ سخت است. اینکه شکل خیابان‌ها، پوشش‌ها، گویش مردم، معماری و ساختمان سازی نسبت به ۴۰ سال گذشته خب تغییرات بسیار زیادی داشته است و کرمانشاهی که در حال حاضر می‌بینیم با آن سال‌ها متفاوت است. البته اتفاقات کلی مثل واقعه آتش زدن سینما یا خیلی از اتفاقات به این شکل را می‌توانستم از منابع کتبی و مستند به دست آوردم ولی برای فضا سازی با سختی مواجهه بودم و چندین نقشه هوایی که در سال‌های ۵۷ تا ۵۸ گرفته شده بود را به دست آوردم و از طریق مصاحبه با افراد قدیمی تر ساکن کرمانشاه سعی کردم تصویر سازی خوبی داشته باشم.
* تحقیق و نگارش کتاب چقدر زمان برد؟
تقریباً تحقیق کار دو سال و نیم طول کشید.
* عنوان و طرح جلد کتاب چطور انتخاب شد.
عنوان تونل سوم در کتاب کارکرد داشت و اگر دلایل انتخاب این نام را بگویم بخشی از داستان را توضیح داده‌ام اما اصلی ترین کارکرد این کتاب همین عنوان بود. طرح جلد هم با مشورت انتشارات و تصمیم گیری دوستان در نشر شهید کاظمی انتخاب شد.
* به نظر شما چقدر نیازمند روایت درستی از آن سال‌ها هستیم به خصوص اینکه این زمان یک برهه اصلی از تاریخ کشور ماست و همانطور که اشاره کردید مخاطب جوان ما درباره این سال‌ها سوالات بسیاری دارد.
بسیار مهم است و اهمیت آن به توان تأثیرگذاری هنر باز می‌گردد. هنر در تمامی قالب‌های آنچه نویسندگی و هنرهای بصری تأثیر بسیاری بر روی مخاطب دارند ما در دوره مشروطه به بعد تأثیر ادبیات، موسیقی و نمایش را در جریان دادن و جهت دادن به مردم می‌بینیم. خب طبیعتاً وقتی ادبیات چنین قدرتی دارد پس واجب است که ما از این وضعیت استفاده کنیم و فکر درست را به جامعه تزریق کنیم.
اگر ما این فکر درست را با حرف اشتباه به مخاطب بگوییم از آنجایی که مخاطب بسیار باهوش است سبب بروز مشکل خواهد شد. برای مثال بسیاری از کارها با نگاه کاریکاتوری به نیروهای شاه و دستگاه آن زمان می‌پردازند در این شرایط مخاطب متوجه می‌شود که روایت درستی به او ارائه نشده است؛ واقعیت این است که نیروهای مقابل مردم در آن زمان قدرت زیادی داشتند و به این راحتی نبود که مردم بتوانند آن را پس بزنند. به نظر من چنین نگاه‌هایی سبب عدم استقبال مخاطب از تاریخ آن زمان می‌شود به همین دلیل نگاه درست داشتن بسیار مهم است.
بسیاری از کارها با نگاه کاریکاتوری به نیروهای شاه و دستگاه آن زمان می‌پردازند به نظر من چنین نگاه‌هایی سبب عدم استقبال مخاطب از مطالعه تاریخ آن زمان می‌شود
* مخاطب در مقابل کتاب شما با یک اثر داستانی رو به رو است و شاید نتوان در داستان اطلاعات کاملی از مشکلات و خرابکاری‌های زمانه پهلوی به مخاطب ارائه کرد شما به عنوان نویسنده چطور به مخاطب پاسخ دادید و اجازه غلبه سیر داستانی به پاسخ این سوالات را ندادید.
یک تفاوت اساسی که کتاب‌های تاریخی با رمان‌های تاریخی دارند این است که مستندات تاریخی نگاه کلی و از بالا به پایین دارند. به عنوان مثال ما در مستندات تاریخی می‌گوئیم که در سال ۵۷ حکومت عوض شد و انقلاب شکل گرفت ولی در رمان تاریخی خیلی جزئی به ماجرا می‌پردازیم. من در این کتاب یک نوجوان ۱۳ ساله به نام وحید در شهر کرمانشاه دارم و می‌خواهم تأثیر جا به جایی حکومت را روی زندگی وحید ببینم و نمی‌خواستم به صورت مستقیم وارد ماجرای انقلاب شوم و بگویم که در آن دوره خفقان علمی وجود داشت و نخبگان علمی فرصت بروز و ظهور نداشتند. این یک سیاست کلان است که در مستندات تاریخی به آن پرداخته می‌شود، اما من این سیاست کلان را در زندگی وحید به نمایش درآوردم زمانی که وحید یک اختراعی دارد و از طرف مدیر مدرسه سرکوب می‌شود، با نشان دادن این نمونه کوچک و بازتاب سیاست کلان به افراد جامعه مخاطب پی می‌برد که سیاست کلان‌تری بالای سر جامعه بوده است و آن همان خفقان علمی است که در مستندات تاریخی به آنها پرداخته شده است.
* ما آثار زیادی درباره سال‌های ۵۷ داشته‌ایم احساس نکردید که کتاب شما به نوعی تکرار مکررات باشد و با بازخورد خوبی از طرف مخاطب روبه رو نشود.
به نظرم اگر یک کار قوی باشد و بتواند مخاطب را جذب کند می‌تواند جای خود را در میان مخاطبان پیدا کند و البته ناگفته‌های بسیار زیادی از آن سال‌ها همچنان وجود دارد، افراد گمنامی هستند که لازم است ما آنها را پیدا کنیم و حرف‌هایشان را از آن سال‌ها بشنویم.
کد خبر 5710549منبع: مهر
کلیدواژه: انتشارات شهید کاظمی رژیم پهلوی انقلاب اسلامی ایران کتاب و کتابخوانی معرفی کتاب کتاب و کتابخوانی معرفی کتاب تازه های نشر انقلاب اسلامی ایران دفاع مقدس کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ترجمه محمدمهدی اسماعیلی شورای عالی انقلاب فرهنگی ادبیات جهان انتشارات امیرکبیر تجدید چاپ انتشارات کتاب نیستان مستندات تاریخی سیاست کلان آن زمان تحت تأثیر آن سال ها نظر من قرار دهد بین نسل
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۱۲۲۳۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شهید مطهری روشن‌فکر، زمان‌شناس و مخاطب‌شناس بود
رئیس قوه قضائیه گفت: شهید مطهری به معنای واقعی کلمه روشن‌فکر و عارف بود و در برابر مخالفان و کسانی که دارای نقطه‌نظرات متفاوت بودند با سعه‌صدر و حُسن‌خلق رفتار می‌کرد و سعی داشت همه اَقوال را استماع کند، اما در میدان مباحثه، جدی و قوی و زمان‌شناس و مخاطب‌شناس بود.
به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از مرکز رسانه قوه قضائیه، حجت‌الاسلام والمسلمین غلامحسین محسنی اژه‌ای طی سخنانی در دیدار اعضای ستاد بزرگداشت سالگرد شهادت استاد شهید مطهری، ضمن گرامیداشت ایام سالگرد شهادت علامه شهید مطهری و روز معلم اظهار کرد: شهید مطهری شخصیتی دارای ایده‌های نو و مکتب فکری بود و افکارش جهان‌شمول و مختص و قابل استفاده برای همه طبقات و اقشار بود، پدر من نیز که یک کشاورز روستایی بود در محیط زندگی خود با وجود فقدان وسایل ارتباط جمعی، آثار شهید مطهری را تهیه و مطالعه کرده بود.
وی با تبیین و تشریح ابعاد شخصیتی و علمی شهید مطهری، افزود: شهید مطهری به معنای واقعی کلمه روشن‌فکر و عارف بود و در برابر مخالفان و کسانی که دارای نقطه‌نظرات متفاوت بودند با سعه‌صدر و حُسن‌خلق رفتار می‌کرد و سعی داشت همه اَقوال را استماع کند، اما در میدان مباحثه، جدی و قوی و زمان‌شناس و مخاطب‌شناس بود.
رئیس دستگاه قضا تصریح کرد: شهید مطهری درد دین و مردم را داشت و این امر از ناحیه او منحصر به جغرافیای ایران نبود؛ شهید مطهری در مقطعی موضوعِ حمایت از فلسطین و مقابله با رژیم متجاوز و غاصب صهیونیستی را مطرح کرد که شاید هنوز چنین تفکری در جهان اسلام و در میان آزادی‌خواهان دنیا نُضج و استحکام نیافته بود، شهید مطهری با تحجر و خرافات و التقاط و انحراف، ستیز داشت و پهلوان میدان مبارزه با متحجران، التقاطی‌ها و معاندان و مارکسیست‌ها بود و زمانی که دشمنان پی بردند توانایی رویارویی فکری و کلامی با شهید مطهری را ندارند، دست به ترور او زدند، در واقع دشمنان فهمیدند که مطهری علیه مطامع دنیوی آنها است و خریدنی و قابل نفوذ نیست، لذا تنها راه را در ترور این شخصیت والامقام دیدند.
حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای بیان کرد: امروز باید پاسدار ارزش‌هایی باشیم که شهید مطهری جان خود را در راه آنها فدا کرد؛ وی در برابر انحراف و التقاط و تحجر و خرافات و ترویج ضدارزش‌ها، سینه سپر کرد و مجاهدانه به تبیین‌گری علیه این مقولات پرداخت؛ ما نیز امروز باید همین مسیر مستقیم را ادامه دهیم و اجازه ندهیم این امور مذموم در جامعه رواج یابند، بیش و پیش از همه، ما کارگزاران نظام در این راستا مسئولیت و وظیفه داریم و باید تدابیری اتخاذ شود که اندیشه‌های شهید مطهری در تمام دستگاه‌های حکومتی، ساری و جاری شود.
وی افزود: امروز یکی از مسائل مهم کشور و مردم ما، مقوله عفاف و حجاب است؛ شهید مطهری شخصیتی است که در این زمینه حرف برای گفتن دارد و نقطه‌نظراتش در این حوزه بسیار اثرگذار و راهگشاست؛ لذا باید از اندیشه شهید مطهری در این بخش استفاده تمام و کمال شود.
رئیس عدلیه تصریح کرد: باید توجه داشت که بعضی مسائل نیازمند کار فرهنگی و اقناعی و تبیینی است و تنها نمی‌توان با رویکرد سلبی و امنیتی، در قبال آنها عمل کرد؛ در عین حال باید توجه داشت که رویکرد سلبی هم در محل خودش باید به کار گرفته شود و در مواردی در نظر گرفتن چنین رویکردی نیز لازم است، اما چنانچه از مقولات فرهنگی و تبیینی در قبال بعضی مسائل غفلت شود، کار ناقص می‌ماند و این نکته‌ای است که ما کارگزاران نظام همواره باید مد نظر قرار دهیم.
وی با اشاره به نقطه‌نظرات فقهی و حقوقی و قضائی شهید مطهری گفت: شهید مطهری در حوزه مقولات فقهی و حقوقی و قضائی نیز دارای تأمل‌ها و نقطه‌نظراتی بودند که کمتر به این مقوله پرداخته شده است و شاید در این زمینه کوتاهی و غفلت از ما و شما اعضای ستاد بزرگداشت شهید مطهری بوده است؛ ما آمادگی داریم که نماینده‌ای را برای عضویت در این ستاد معرفی کنیم و هر چه بیشتر از آرا و اندیشه‌های شهید مطهری برای پیشبرد امور خود وام بگیریم.
حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای با اشاره به پیشنهاد مطرح شده از جانب «علی مطهری» مبنی بر بکارگیری مجازات «تشهیر» در قبال مرتکبان جرایم خشن، گفت: در ابتدا باید تاکید کنم که قوه قضائیه و شخصِ من با شفافیت و برگزاری دادگاه‌های علنی (به استثنای مواردی که قانون اساسی منع کرده است) کاملاً موافق هستیم. مجدانه معتقدیم که باید برخورد بازدارنده‌ای را در قبال متعرضان به جان و مال و عِرض مردم و بیت‌المال صورت داد؛ اگر چه بر انجام اقدامات و برنامه‌های آموزشی و بازاجتماعی کردن مجرمان و محکومان تاکید داریم، اما بر این مقوله نیز اصرار داریم که نمی‌توان امنیت و آرامش مردم را رها کرد و اجازه داد هر کس دست به هر کاری بزند.
وی تصریح کرد: یکی از اقدامات بازدارنده در قبال مجرمان، معرفی و شناساندن آنها به جامعه به عنوان یک مجرم است؛ در اثر این اقدام، نوعی بازدارندگی در خود مجرم ایجاد می‌شود تا به سمت جرم و جنایت نرود و حتی خانواده او نیز به کمک جامعه و دستگاه‌های مسئول می‌آیند، در عین حال باید توجه داشت که همه قوا و دستگاه‌های حکومتی از جمله قوه قضائیه باید ملتزم به قانون باشند و در حال حاضر قانون به ما اجازه این امر را نداده است، البته برخی اشخاص می‌گویند اگر به مجلس برویم، این موارد را به قانون تبدیل می‌کنیم؛ ما در قوه قضائیه از این امر استقبال می‌کنیم و حتی پیشنهاداتی را در بعضی از این موضوع‌ها داشتیم و داریم، تاکید می‌کنم که هر موردی که به قانون تبدیل شد، قوه قضائیه ملتزم به انجام آن است.
رئیس دستگاه قضا افزود: نمی‌خواهم بگویم همه موارد، اما برخی که برای جامعه مضر هستند باید در زندان بمانند و به تناسب جرم‌شان و وفق قانون، مجازات شوند، البته افرادی نیز ممکن است فریب خورده باشند و اظهار ندامت کنند و حتی اگر به زندان بروند یا در زندان بمانند نیز تبعات بدتری متوجه آنها باشد، تاکید ما در این گونه موارد اِعمال ارفاقات قانونی است؛ اما تاکید مؤکد داریم عناصر اصلی که برای جامعه مضر هستند نباید مشمول ارفاق شوند.
حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای با اشاره به مقوله سرعت در مجازات مجرمان به ویژه مرتکبان جرایم خشن گفت: صددرصد معتقد به لحاظ سرعت در مجازات مجرمان به ویژه مرتکبان جرایم خشن هستیم؛ البته در مواردی برای اجرای این مهم، با محدودیت‌هایی به جهت نیرو و حتی زمان‌بندی‌های قانونی مواجه هستیم، باید تاکید کنم که در سند روزآمدشده تحول قضائی نیز برای بعضی از این امور پیش‌بینی‌هایی شده است و سند مزبور این انعطاف و قابلیت را برای اصلاح و تکمیل شدن نیز دارد، لذا بار دیگر از همه نقادان و صاحبن‌ظران دعوت می‌کنیم که با مطالعه این سند، نقطه‌نظرات خود را در قبال آن ارائه کنند.
کد خبر 748369
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است